Voortgang BRIM subsidie bekendgemaakt

Minister Bussemaker (Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen) heeft de Tweede Kamer geïnformeerd over de toekenningen en afwijzingen van de subsidies in het kader van het Besluit Rijkssubsidiëring Instandhouding Monumenten (BRIM), waarbij specifiek wordt ingegaan op de afgewezen subsidieaanvragen van grote kerken in deze periode. Vanuit de BRIM kunnen zesjarige instandhoudingssubsidies worden verstrekt aan eigenaren van rijksmonumenten, niet zijnde woonhuizen. De BRIM trad op 1 januari 2006 in werking. In de eerste drie jaren was er sprake van ondervraag. In de daaropvolgende jaren was er, mede door de instroom van (grote) kerken, sprake van overvraag. Om deze overvraag in te perken werd de BRIM, op basis van een advies van onderzoeksbureau Arcadis, herzien.
Op 5 juni 2014 presenteerde de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM) een prognose voor de BRIM voor de komende jaren, gebaseerd op cijfers die in 2013 beschikbaar waren. Deze prognose week af van die uit het onderzoeksrapport van Arcadis in 2012.
Bij het analyseren en vergelijken van de cijfers uit 2013 en 2014 zijn een aantal opvallende zaken geconstateerd:

Er is minder terugkomst dan verwacht: lang niet alle aanvragen, die in 2013 om budgettaire redenen zijn afgewezen, werden in 2014 opnieuw ingediend;
Het gevraagde bedrag blijkt lager dan de maximale 3% van de herbouwwaarde: in het bijzonder bij grote monumenten wordt veel minder dan 3% van de herbouwwaarde aangevraagd. De druk van kerken op het beschikbare budget is dus kleiner dan op basis van de herbouwwaarde zou kunnen worden verwacht;
Er is een verschil tussen plankosten en subsidiabele kosten. Sinds 2013 worden de maximale subsidiabele kosten berekend op basis van een percentage van de herbouwwaarde. Voorheen was het op basis van de plankosten. Daarnaast werd het subsidiepercentage teruggebracht van 65% naar 50%. De subsidiabele kosten bedragen gemiddeld 72% van de plankosten;
Voorkeur voor leningen bij het Nationaal Restauratiefonds: een aanzienlijke groep monumenteneigenaren geeft de voorkeur aan een Restauratiefonds pluslening. In 2013 werd voor in totaal ruim € 6,6 miljoen aan leningen verstrekt voor 49 monumenten. In 2014 werd er voor 42 monumenten in totaal ruim € 3,8 miljoen aan leningen verstrekt.

De vraag, of de hierboven genoemde ontwikkelingen invloed hebben op de grote monumenten binnen het Brim, kan nog niet voldoende worden beantwoord. Al in 2012 werd gepleit voor een evaluatie na zes jaar. De minister wil tot die tijd zoveel mogelijk rust in de regeling houden. Wel wil zij, samen met de FIM, onderzoeken, wat de beweegreden van de eigenaren van grote kerken kunnen zijn, minder dan de maximale 3% van de herbouwwaarde aan subsidie aan te vragen. De Tweede Kamer wordt in juni 2015 verder geïnformeerd over de toereikbaarheid van het subsidiebudget binnen het Brim.

De kamerbrief van 23 oktober 2014 en het rapport Bestuurlijke afspraken restauratie rijksmonumenten en ruimtelijk beleid voor erfgoed van 21 oktober jongstleden (pdf) kunnen hier worden gedownload.