Bonnetje van € 36 redt subsidie van € 1,3 miljard

Het EU-coronaherstelfonds werd tijdens de coronapandemie opgetuigd om de economie in Europa draaiende te houden. Het fonds, officieel de Herstel- en veerkrachtfaciliteit oftewel de Recovery and Resilience Facility (RRF) genoemd, kreeg een budget van liefst € 650 miljard, waarvan Nederland € 5,4 miljard wilde hebben. Maar bij het aanvragen van een deel daarvan – ter waarde van bijna € 1,3 miljard -  ging het dus bijna mis, onthulde de Algemene Rekenkamer deze week in een rapport.

Nederland had namelijk een aanvraag gedaan voor dit geld om laptops, tablets en internetrouters te kopen, zodat leerachterstanden zouden worden voorkomen. Het geld moest ten minste 75.000 digitale apparaten opleveren, om die vervolgens uit te delen aan leerlingen die dat niet konden betalen. Nederland kocht de apparaten alvast en liet Brussel weten dat het de bijna € 1,3 miljard uitbetaald wilde krijgen.

Gebrekkige administratie
De Europese Commissie wilde vervolgens controleren of de laptops en tablets niet alleen waren gekocht, maar ook echt bij leerlingen terecht waren gekomen. Deze check zou via een steekproef onder schoolbesturen plaatsvinden. De meeste schoolbesturen konden de leveringsbonnen tonen, waarop de naam van de afleverlocatie stond en het aantal apparaten per school. Maar niet alle administratie bleek op orde: in de steekproef die naar 8279 apparaten werd gedaan, bleken van drie apparaten de serienummers moeilijk te vinden. De Commissie dreigde daarom de subsidie niet uit te keren.

Uiteindelijk vond een medewerker van een softwarebedrijf een factuur voor werkzaamheden aan de laptops waarbij de serienummers en de naam van de school stonden vermeld. Het bleek te gaan om een bonnetje waar slechts € 36 mee was gemoeid. Maar dat papiertje was dus wel bijna € 1,3 miljard waard. Want dankzij dit ene bonnetje betaalde de Commissie alsnog het hele bedrag.

Vereisten onderschat
Van de € 5,4 miljard die Nederland uit het EU-coronaherstelfonds kan ontvangen, is inmiddels € 2,5 miljard binnen. Of de resterende € 2,9 miljard ook toegekend wordt, is echter onzeker. Dat stelt de Algemene Rekenkamer in het jaarlijkse verantwoordingsonderzoek. De vereisten van verantwoording zijn volgens de Rekenkamer immers flink onderschat door het ministerie van Financiën.

De Rekenkamer beveelt de minister van Financiën voor de resterende betaalverzoeken dan ook aan in kaart te brengen welke maatregelen haalbaar zijn – of tijdig alternatieven te bedenken. Dit om verdere risico’s om subsidie mis te lopen te beperken. Over haalbare maatregelen en de risico’s moet de minister bovendien transparanter zijn naar de Tweede Kamer, aldus een kritische Rekenkamer.

Zie ook: https://www.ad.nl/politiek/bijna-liep-het-kabinet-1-3-miljard-euro-subsidie-uit-brussel-mis-omdat-een-bonnetje-van-36-euro-ontbrak~a49f5091/ en https://www.rekenkamer.nl/actueel/nieuws/2025/05/21/risico-op-mislopen-van-miljarden-uit-coronaherstelfonds-van-eu