Rekenkamer: wildgroei van fiscale regelingen flink terugsnoeien

De Tweede Kamer en het kabinet doen er verstandig aan de wildgroei van fiscale regelingen flink terug te snoeien. Tot die conclusie komt de Algemene Rekenkamer in haar verantwoordingsonderzoek 2020.

Daarbij heeft de Rekenkamer tevens geput uit 20 jaar onderzoek naar zowel afzonderlijke fiscale regelingen als de brede toepassing ervan. Telkens was de constatering dat de doelstellingen vaag zijn, de onderbouwing gebrekkig het resultaat onduidelijk en evaluaties zeldzaam. De Rekenkamer vertrouwt erop dat de resultaten van dit onderzoek behulpzame aanknopingspunten bieden om tot aanpak van de wildgroei te komen, voor zowel de nieuw gekozen Tweede Kamer als in de kabinetsformatie. Zij zal de voortgang daarvan volgen.

De directe aanleiding voor de aanbeveling om de inzet van fiscale aftrekposten, teruggaven, kortingen en vrijstellingen te herzien, is de uitkomst van onderzoek naar vier specifieke fiscale regelingen, die de belastinginkomsten van het Rijk in 2020 verminderen met naar schatting € 2,4 miljard. Als onderdeel van haar verantwoordingsonderzoek over 2020 bekeek de Rekenkamer de landbouwvrijstelling (€ 1336 miljoen minder belastinginkomsten), de lijfrenteaftrek (€ 463 miljoen), de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek of KIA (€ 386 miljoen) en de aftrek specifieke zorgkosten (€ 256 miljoen).

Van de een bleek de doelstelling achterhaald, van de ander het resultaat onduidelijk en van de volgende het bereik een vraagteken. Geen van de fiscale regelingen voldeed aan het toetsingskader dat het ministerie van Financiën hanteert bij introductie van nieuwe fiscale regelingen en evaluatie van bestaande fiscale regelingen. Dat betekent dat de vakminister en de minister van Financiën, ieder vanuit zijn eigen perspectief, aanpassing of afschaffing moeten overwegen. Toch wordt in de praktijk zelden de vraag gesteld of een regeling nut heeft of beter kan worden afgeschaft.

Deze conclusies sluiten naadloos aan op verschillende onderzoeken die de Rekenkamer in de afgelopen 20 jaar al deed, zowel naar afzonderlijke fiscale regelingen als het geheel. De uitkomsten van al deze onderzoeken bij elkaar leiden de Rekenkamer tot de slotsom dat de tijd is gekomen om de huidige wildgroei van het aantal fiscale regelingen flink terug te snoeien.

In de Miljoenennota 2020 komt het kabinet uit op 116 fiscale regelingen. Dit zou volgens raming leiden tot € 111 miljard minder belastinginkomsten in 2020. "Iets om over na te denken, want het totaalbedrag aan belastinginkomsten werd op Prinsjesdag 2019 geraamd op € 194 miljard", zo schrijft de Algemene Rekenkamer.

Zie ook: https://www.rekenkamer.nl/actueel/nieuws/2021/05/19/snoei-wildgroei-fiscale-regelingen-flink-terug