Evaluatie en vervolg Archeologische vondsten van (inter)nationaal belang NWO

Minister Jet Bussemaker van OCW informeert in een brief de Tweede Kamer over de evaluatie en vervolg van het fonds Archeologische vondsten van (inter)nationaal belang. NWO heeft hier vorig jaar een call voor uitgezet. De call heeft drie projecten opgeleverd. Voor de evaluatie van de call heeft Bussemaker gesproken met NWO, de indieners van de aanvragen en het Groot Reuvensoverleg, een platform waarin alle partijen uit het archeologisch veld zijn vertegenwoordigd.

Uit de gesprekken is naar voren gekomen dat de call in een behoefte voorziet en dat men daarom graag een voortzetting ziet. Echter worden er ook verbeterpunten genoemd voor de uitvoering van de call en aandacht gevraagd voor punten waar de call in zijn huidige vorm geen oplossingen voor geeft. Daarnaast komen enkele algemene zorgen aan het licht wat betreft de wetenschappelijke discipline archeologie.

De genoemde verbeterpunten zijn: 

• Verruiming van de datum waarvoor het onderzoek moet zijn aangevangen. Dit was 2 jaar voor openstelling van de call, waardoor diverse interessante projecten niet in aanmerking kwamen;
• Verduidelijking in de communicatie dat een volledig afgeronde basisrapportage niet noodzakelijk is, maar dat het voldoende is als hiermee al gestart is;
• Timing van de openstelling van de call: liever niet in de zomer;
• De wijze van bevoorschotting door NWO. Deze sloot niet geheel aan bij de werkwijze van de opgravingsbedrijven.

In de huidige vorm biedt de call geen oplossing voor de zogenaamde ‘voeten in de klei’-problematiek. Binnen de door NWO gehanteerde aanvraagprocedure, waarbij meerdere voorstellen tegen elkaar worden afgewogen, is geen ruimte snel te handelen als er tijdens een archeologisch onderzoek een vondst van (inter)nationaal belang aangetroffen wordt. Een dergelijke voorziening is wel gewenst. Ten aanzien van de wetenschappelijke discipline archeologie zijn ook zorgen geuit. Er zijn bijvoorbeeld steeds minder experts met bepaalde specialistische wetenschappelijke kennis, terwijl specialistisch onderzoek voor het doen van onderbouwde uitspraken van toenemend belang is. Ook zou de ontwikkeling van innovatieve onderzoeksmethoden meer ruimte moeten krijgen. 

Op basis van de evaluatiegesprekken en de discussie in de sector archeologie, heeft Bussemaker besloten NWO te vragen de call in zijn huidige vorm nog een keer te herhalen en dat de verbeterpunten hierin worden meegenomen. Tegelijkertijd zal de minister in gesprek gaan met de archeologische sector, NWO en KNAW over de bestaande zorgen over de wetenschappelijke discipline archeologie. De Kamer zal hierover voor het zomerreces van 2018 geïnformeerd worden.