'EU-beleid voor groenere landbouw mislukt, ondanks miljardensubsidies'

Nederlandse landbouwers ontvingen de afgelopen zes jaar bijna € 2 miljard EU-subsidie voor vergroening, maar dat heeft weinig tot geen positieve effecten gehad voor de natuur en de biodiversiteit op het Nederlandse platteland.

De plannen van de EU voor een groenere landbouw zijn dan ook mislukt, zo luidt de conclusie van een onderzoek door de Volkskrant en wetenschappers van Wageningen Universiteit. Die conclusie wordt bovendien gedeeld door de Europese Rekenkamer. "Het vergroeningsbeleid heeft niet gebracht wat ervan werd verwacht. De resultaten zijn teleurstellend", aldus Alex Brenninkmeijer, het Nederlandse lid van de Europese Rekenkamer.

Vergroening speerpunt
Donderdag komen de Europese regeringsleiders in Brussel bijeen om te praten over het nieuwe EU-meerjarenbudget. Het Europese landbouwbeleid, dat in de afgelopen periode met jaarlijks € 59 miljard goed was voor ruim een derde van de totale begroting, is daar een belangrijk onderdeel van.

De vorige Europese Commissie maakte een speerpunt van vergroening. Boeren konden een premie krijgen boven op hun normale inkomenssteun om de natuur en de biodiversiteit op het boerenland te verbeteren. Een derde van het geld werd daarvoor gereserveerd.

Controle onvoldoende
In de praktijk is daar echter weinig van terechtgekomen, zegt Brenninkmeijer. Lidstaten frustreerden de groene ambities door de eisen aan boeren voor natuurdoelstellingen te verzwakken en de doelen waren oncontroleerbaar. Daardoor hoefden boeren bijna niets extra's te doen om vergroeningspremies te incasseren. Wat ze wel deden, had bovendien nauwelijks effect.

Volgens Brenninkmeijer stuurt de EU veel te weinig op resultaat. Er wordt wel fors geïnvesteerd in maatregelen, maar de criteria zijn niet goed ontwikkeld en de controle is onvoldoende.

Nog ambitieuzer
De nieuwe Europese Commissie heeft overigens nog ambitieuzere plannen aangekondigd. In de komende periode moet 40% van de landbouwsubsidies een bijdrage leveren aan het tegengaan van klimaatopwarming. Brenninkmeijer noemt dat percentage onrealistisch. "Die cijfers zijn nauwelijks onderbouwd, ze zijn zo zacht als boter."

In de voorstellen van de nieuwe Commissie worden de vergroeningseisen aan landbouwsubsidies aangescherpt. Landen moeten hun plannen ter goedkeuring voorleggen. Maar onduidelijk is welke criteria en doelstellingen de Commissie daarvoor hanteert, aldus Brenninkmeijer.

Kijk voor meer informatie op: https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/vergroeningsbeleid-van-de-europese-unie-is-mislukt~b0dcfae4/