Steeds meer twijfels over stimuleringsbeleid elektrische auto's

Dinsdagmiddag vond in de Tweede Kamer een hoorzitting plaats waarin de vraag centraal stond of het stimuleringsbeleid voor elektrische auto's wel deugt.

Dit naar aanleiding van al langer bestaande twijfels over het beleid en recente ophef over het daarvoor gebruikte rekenmodel, dat er vooralsnog flink naast zat.

De twijfels leken tijdens de hoorzitting eerder toe dan af te nemen, zo meldt onder andere Het Financieele Dagblad (FD). De maker van het gebruikte 'Carbontax-model', dat de voorspellingen levert, kon de twijfels in ieder geval niet wegnemen. Net zo min als het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) dat zich de uitkomsten eigen heeft gemaakt.

Veel Kamerleden van coalitie en oppositie leken er dinsdag allesbehalve van overtuigd dat de bijna € 13 miljard aan fiscale subsidies – die volgens het ontwerp-klimaatakkoord tot 2030 zouden moeten worden uitgetrokken voor het stimuleren van stekkerauto's – welbesteed zijn.

'Surrealistische ervaring'
Hoogleraar overheidsfinanciën Bas Jacobs van de Erasmus Universiteit noemt de hoorzitting tegenover het FD zelfs 'een surrealistische ervaring'. 'Er gaat iets totaal mis als iedere ton vermeden CO2 € 1700 kost. Dat is 68 maal de huidige Europese CO2-prijs. Dan verbranden we publiek geld', aldus Jacobs.

Hij waarschuwt de Kamerleden dat ze gele hesjes over zich afroepen als ze € 70.000 aan een Tesla-rijder geven, wat tot 31 december 2018 gebeurde met het fiscale stimuleringsbeleid, dat sindsdien overigens wel iets is versoberd.

'Religieuze vertoning'
Volgens de hoogleraar heeft niemand serieus inzicht in de onderliggende berekeningen omdat het model geheim is. 'Het is een religieuze vertoning, iedereen praat over dingen die hij nooit echt heeft gezien'.

De maker en exploitant van het model, Robert Kok van adviesbureau Revnext, deed zijn uiterste best om de kwaliteit van het model aannemelijk te maken. Maar het feit dat hij het model geheim wil houden omdat anders concurrentiegevoelige informatie op straat zou komen te liggen, bleef ook dinsdag uiterst moeilijk te verteren voor de Kamerleden.

Geen exacte voorspellingen
Kok erkende dat er ondanks de 'peer reviews' en alle betrouwbare data die hij erin stopt, geen exacte voorspellingen uit zijn model rollen. 'Wie dat verwacht zal de komende twaalf jaar ieder jaar teleurgesteld zijn', aldus Kok.

Kok, die met een oudere versie van het model ook de onderbouwing leverde voor eerder stimuleringsbeleid, wordt overigens ook nog eens achtervolgd door het beleidstrauma rond met name de Mitsubishi Outlander. Die zwaar gesubsidieerde hybride was een doorslaand verkoopsucces maar leverde nauwelijks tot geen CO2-reductie op. Het beleid kostte wel maar liefst € 6 miljard.

Publiek-privaat model
Voor de toekomst zit de grote onzekerheid vooral bij de vraag of en wanneer de particuliere autobezitter overstapt. Zowel Kok als de vertegenwoordigers van TNO en PBL in de hoorzitting bonden de Kamerleden op het hart om het beleid in ieder geval bijtijds aan te passen aan de nieuwste inzichten en ontwikkelingen.

Kok liet ten slotte ook weten graag te willen meehelpen aan verdere ontwikkeling van een transparant 'publiek-privaat'-model voor de elektrische auto.

TNO verwacht overigens niet dat een verbeterd model binnen een halfjaar kan worden opgeleverd. Intussen wordt van het kabinet wel een definitief plan verwacht voor verdere stimulering van de elektrische auto, die na 2030 de markt moet overnemen.

Zie ook: https://fd.nl/economie-politiek/1297420/kamer-krijgt-weinig-houvast-voor-stimuleringsbeleid-stekkerauto