Extra budget voor instandhouding monumenten in 2025

De afgelopen jaren is de druk op de Sim steeds verder toegenomen. Om toch zoveel mogelijk aanvragers subsidie te kunnen verstrekken, is het subsidiepercentage in de Sim per 2025 verlaagd. Desalniettemin wordt in 2025 een overvraag op het budget verwacht.

Gebleken is dat verleende instandhoudingssubsidies na afloop van de zesjarige instandhoudingsperiode in veel gevallen lager worden vastgesteld. Bijvoorbeeld omdat eigenaren voorgenomen activiteiten toch niet uitvoeren. Dat betekent dat deze niet bestede middelen opnieuw beschikbaar gesteld kunnen worden voor een verhoging van het subsidieplafond in de Sim. Vanuit deze middelen wordt incidenteel een bedrag van € 10,78 miljoen toegevoegd aan het subsidieplafond voor 2025.

Een bedrag van € 3,5 miljoen wordt toegevoegd aan het budget voor de categorie archeologische rijksmonumenten. Het gaat hier om een eenmalige verhoging. Voor archeologische rijksmonumenten wordt voor het eerst een overvraag van het budget verwacht. In vorige jaren werd dit budget nooit volledig aangevraagd door eigenaren van archeologische rijksmonumenten en werd resterend budget volgens de werking van de regeling toegevoegd aan het budget voor groene rijksmonumenten. Door een ophoging van dit budget hoeven er in deze categorie in 2025 naar verwachting geen aanvragen afgewezen te worden vanwege ontoereikend budget.

Een bedrag van € 7,28 miljoen wordt toegevoegd aan het reeds beschikbare extra budget van € 10 miljoen voor de categorie ‘overige rijksmonumenten’ met een herbouwwaarde van € 8,3 miljoen of meer. Bij deze categorie is al meerdere jaren sprake van afwijzingen vanwege ontoereikend budget. Door het grootste deel van het aanvullende budget beschikbaar te stellen voor deze categorie kunnen zoveel mogelijk van de grootste gebouwde rijksmonumenten instandhoudingssubsidie ontvangen.

Naar aanleiding van het amendement van Tweede Kamerlid Bontenbal is per 2025 structureel € 5 miljoen beschikbaar gesteld voor het onderhoud van grote monumentale kerkgebouwen. Vanwege de overvraag in de Sim werden onder andere in deze categorie rijksmonumenten aanvragen soms herhaaldelijk afgewezen. Met de extra middelen voor grote kerkgebouwen kan voor deze categorie rijksmonumenten aanvullend subsidie worden verstrekt.

Via de nu gepubliceerde wijziging wordt daarom met ingang van de aanvraagronde 2025 structureel € 5 miljoen toegevoegd aan het subsidieplafond voor grote overige rijksmonumenten (gebouwde monumenten met een herbouwwaarde van € 8,3 miljoen of meer), specifiek voor grote kerkgebouwen. Dit zijn rijksmonumenten of zelfstandige onderdelen daarvan, die in oorsprong uitsluitend of voor een overwegend deel zijn vervaardigd voor het gezamenlijk belijden van de godsdienst of levensovertuiging. Welke godsdienst of levensovertuiging het betreft, maakt daarbij niet uit.

Dit extra budget voor de grote kerkgebouwen wordt pas ingezet nadat de verdeling van het budget voor alle rijksmonumenten in de categorie ‘overige rijksmonumenten’ met een herbouwwaarde boven € 8,3 miljoen volgens de overige bepalingen in de Sim is uitgevoerd. Indien in enig jaar niet het gehele bedrag van € 5 miljoen kan worden aangewend voor grote kerkgebouwen, wordt het resterende bedrag toegevoegd aan het budget voor grote kerkgebouwen in het daaropvolgende jaar. Zo is geborgd dat de extra middelen structureel worden aangewend voor de categorie rijksmonumenten waarvoor ze volgens het amendement zijn bedoeld.

Ook als het reguliere subsidiebudget in enig jaar volledig wordt aangewend ten behoeve van rijksmonumenten in de voorrangscategorieën werelderfgoed en professionele organisaties voor monumentenbehoud, dan blijft dit budget specifiek beschikbaar voor grote kerkgebouwen.

Over de regeling
Het doel van de Subsidieregeling instandhouding monumenten is het financieel ondersteunen van eigenaren van rijksmonumenten bij de instandhouding.