ESF 2014-2020 gepubliceerd

In de Staatscourant is de subsidieregeling Europees Sociaal Fonds (ESF) 2014-2020 gepubliceerd. Het nieuwe programma kent gelijkenissen, maar ook verschillen met de vorige periode van 2007-2013. De inrichting van het nieuwe ESF is sterk bepaald door twee zaken. Ten eerste zijn de financiële ESF-middelen gedaald en ten tweede is gestreefd naar een verbetering van de controle en het beheer van ESF-middelen. Dit houdt in dat er focus is aangebracht en dat het aantal actoren binnen het programma beperkt is gehouden. De regeling heeft een aantal nieuwe elementen om met name tegemoet te komen aan het verhogen van de kwaliteit van aanvragen. Verder is er een administratieve lastenverlichting beoogd. Het gaat hier in beide gevallen om ‘lessons learned’ van de periode 2007-2013.

De Europese verordeningen bieden een breed kader voor de besteding van ESF. Dit kader sluit aan op de Europa 2020 strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei en de landenspecifieke aanbevelingen die de Europese Raad daarvoor vaststelt. De Europese Commissie heeft Nederland onder andere aangeraden om ESF te benutten voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en voor versterking van de inzetbaarheid van werknemers op de arbeidsmarkt. De thema’s die Nederland binnen het ESF-programma centraal wil stellen zijn Actieve inclusie en Actief en gezond ouder worden. Het eerste thema Actieve inclusie wordt uitgewerkt als re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, en het tweede thema Actief en gezond ouder worden wordt uitgewerkt als het bevorderen van duurzame arbeidsinzet van werkenden.

Voor het thema Actieve inclusie kunnen aanvragen worden ingediend door centrumgemeenten binnen de arbeidsmarktregio's, het UWV en de ministeries Veiligheid & Justitie (V&J) en Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS), voor (ex-) gedetineerden, TBS-ers en jongeren in een (gesloten) jeugdinrichting. De aanvraagtijdvakken en budgetten zijn als volgt:
• Centrumgemeenten: 1 mei tot en met 31 oktober 2014, € 113.999.500;
• UWV: 1 oktober tot en met 31 oktober 2014, € 9.000.000; 
• V&J en VWS: 1 oktober tot en met 31 oktober 2014, € 8.000.000.

Voor het thema Duurzame inzetbaarheid kunnen aanvragen worden ingediend door onder andere bedrijven en (overheids-)instellingen, O&O-fondsen en samenwerkingsverbanden van sociale partners. Naar verwachting gaat in het najaar van 2014, het eerste aanvraagtijdvak open voor aanvragen van individuele bedrijven en (overheids)instellingen. In 2016 zal het thema worden opengesteld voor subsidieaanvragen door O&O-fondsen, omdat voor de jaren 2013, 2014 en 2015 nationale middelen beschikbaar zijn voor sectorplannen, waarvan duurzame inzetbaarheid onderdeel kan zijn. Het ESF neemt dan als het ware het subsidiestokje voor het onderdeel duurzame arbeidsinzet van de sectorplannen over.

Het ESF-budget is een stuk minder dan in de vorige periode: € 507 miljoen tegenover € 830 miljoen voor de laatste programmaperiode. Concentratie van de inzet van de middelen is daarom nodig. Het merendeel van het budget staat beschikbaar voor gemeenten voor re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het gaat om een groot aantal mensen dat moeite heeft om op de arbeidsmarkt te komen en/of nauwelijks deelneemt aan de samenleving. De economische crisis en de gevolgen daarvan leggen de komende jaren een grote hypotheek op juist deze kwetsbare groep. Voor Actieve inclusie is 70% van het budget gereserveerd. Op termijn zal de situatie op de arbeidsmarkt weer aantrekken en zullen de gevolgen van de vergrijzing zich sterker doen gelden. Langer doorwerken wordt dan een centraler thema. Voor het thema Actief en gezond ouder worden is 20% gereserveerd. Verder is 5% voor geïntegreerde gebiedsontwikkeling door de vier grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht (G4) beschikbaar. De overige 5% wordt besteed aan uitvoeringskosten en transnationale samenwerking en sociale innovatie.

Het streven in de nieuwe programmaperiode is gericht op een efficiëntere uitvoering en verbetering van resultaten en een eenvoudigere verantwoording. Een efficiëntere uitvoering en verbetering van resultaten is te bereiken door potentiële subsidieaanvragers te informeren over wat zij over meerdere jaren aan ESF-subsidie kunnen verwachten. Dat stelt aanvragers in staat om te investeren in een goed projectmanagement met een adequate projectadministratie. Een meer eenvoudiger verantwoording kan worden bereikt door alleen eenvoudig te verantwoorden kosten te subsidiëren, zodat de verantwoording en controle eenvoudiger worden. Moeilijk te verantwoorden projecten met complexe kostenstructuren zullen niet meer voor ESF-subsidie in aanmerking komen.