Kamerbrief over mkb-financiering in Nederland

Karremans geeft aan dat, in vergelijking met andere Europese landen, de toegang tot financiering voor het brede mkb door Nederlandse bedrijven relatief weinig als hindernis wordt ervaren. Voor de minister is dit een bevestiging dat het mkb-financieringsbeleid zich goed ontwikkelt. Toch betekent dit niet dat alle knelpunten verdwenen zijn: het verkrijgen van financiering blijft structureel lastig en kostbaar voor ondernemers met een financieringsbehoefte tot € 1 miljoen.

Met de Gezant MKB-Financiering en de sector wil de minister tot het beste financieringsklimaat van Europa komen. In de nu verstuurde Kamerbrief ligt de focus met name op financiering voor het brede mkb. Later dit jaar wordt de Tweede Kamer geïnformeerd over het startup en scale-upbeleid en in de eerste helft van 2026 over de durfkapitaalmarkt, zo belooft Karremans.

Structurele knelpunten
Er zijn structurele belemmeringen bij het verkrijgen van financieringen tot € 1 miljoen, waarbij deze problematiek vooral speelt bij kredietaanvragen tot € 250.000. Aan de aanbodzijde signaleert het IBO dat de concurrentie op de Nederlandse bancaire markt niet optimaal is, wat mogelijk hogere prijzen voor ondernemers veroorzaakt.

Tegelijkertijd heeft de komst van non-bancaire financiers de markt verrijkt en het financieringsaanbod vergroot. Hoewel dit positief is, is het financieringslandschap voor ondernemers ook complexer.

Huidige beleidsinzet
Er zijn al diverse publieke instrumenten om de toegang tot mkb-financiering te vergroten, zoals Stichting Qredits en de Borgstelling mkb-kredieten (BMKB). Ook worden non-bancaire mkb-financiers geholpen met funding via het Dutch Alternative Credit Instrument (DACI) en wordt verdere professionalisering van deze sector gestimuleerd via Stichting MKB Financiering (SMF).

Ook is afgelopen jaar de FinancieringsGids gelanceerd, waar ondernemers informatie vinden over de financieringsmarkt.

BMKB wordt makkelijker toepasbaar
De BMKB is een garantieregeling voor financiering aan het mkb, waarbij de Staat – bij bedragen tot € 1,5 miljoen – in geval van een zekerhedentekort een garantie afgeeft aan de financier voor een deel van de financiering aan de mkb’er. Het kabinet bestudeert de mogelijkheden om de BMKB aan te passen aan de veranderende financieringspraktijk.

Een aantal oplossingen richt zich op de uitvoering en lijkt relatief eenvoudig te realiseren zonder budgettair beslag. Voor een aantal andere knelpunten is de oplossing complexer. Dit betreft bijvoorbeeld de vereenvoudiging van het aantal luiken en het opzetten van een portefeuillegarantie. Deze oplossingen worden momenteel verkend in consultatie met de sector en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Verbeterde data over de mkb-financieringsmarkt
Om nieuwe ontwikkelingen op de mkb-financieringsmarkt te kunnen duiden, zijn goede data van belang. Jaarlijks publiceert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) namens EZ de Financieringsmonitor, wat een waardevol inzicht geeft in de vraagzijde, tegelijkertijd is het van belang een goed beeld van de aanbodzijde te verkrijgen. Op dit moment geven data over de aanbodzijde echter niet altijd een volledig beeld en is de kwaliteit inconsistent.

In 2024/2025 is een pilot uitgevoerd met als doel de dataverzameling over de mkb-financieringsmarkt te verbeteren, te uniformeren en beter af te stemmen op de veranderende marktstructuur. De eerste resultaten van de pilot zijn met enthousiasme ontvangen door de betrokkenen. Later dit jaar publiceert De Nederlandsche Bank (DNB), namens alle betrokken partijen, het eindrapport van de pilot.

Gezant MKB-Financiering en MKB-Financieringsconvenant
De Gezant MKB-Financiering (Menno Snel) heeft tot 4 juli 2025 invulling gegeven aan de verbetering van het ecosysteem voor kleine bedrijfskredieten. Dit in samenwerking met de partijen uit het Nationaal Convenant MKB Financiering.

Het convenant loopt tot 2030 en heeft als doel Nederland te ontwikkelen tot het beste mkb financieringsklimaat van Europa. De Gezant concludeert dat alleen als alle partijen binnen het financieringsecosysteem – te weten banken, non-bancaire financiers, adviseurs en overheden – zich gezamenlijk inzetten, een wezenlijke vooruitgang kan worden geboekt.

Ondernemers vinden financiering gemakkelijker door de FinancieringsGids
De FinancieringsGids – uitgevoerd door de KVK in opdracht van EZ en in samenwerking met de NVB, SMF en RVO opgezet – heeft als doel de toegang tot financiering voor ondernemers te bevorderen. Op 16 november 2024 is de FinancieringsGids gelanceerd. De Gids biedt ondernemers inzicht in relevante financieringsvormen, tips en keuzemogelijkheden. Hierdoor krijgen ondernemers een beter overzicht van de relevante financieringsopties voor hun situatie.

Voor vragen over financiering kunnen ondernemers terecht bij een KVK-adviseur, telefonisch of op één van de vijf KVK-ondernemerspleinen. Naar verwachting wordt het later dit jaar ook mogelijk om via video in gesprek te gaan met een KVK-adviseur.

Non-bancaire financiering: opvolging aanbevelingen Gezant
Non-bancaire financiers verzorgen naar schatting ongeveer een derde van alle mkb-financieringen onder de € 1 miljoen. Zij bedienen daarmee in toenemende mate de doelgroep die het moeilijkst aan financiering komt. Er blijkt geen substantiële fundinguitdaging voor non-bancaire financiers dat overheidsingrijpen legitimeert, maar de minister blijft in gesprek met branches van non-bancaire financiers via het convenant om een vinger aan de pols te houden.

Zie voor de Kamerbrief: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2025/09/04/kamerbrief-mkb-financiering