Maatregelen NWO om hoge aanvraagdruk te verminderen

NWO gaat een aantal maatregelen invoeren om de aanvraagdruk voor wetenschappers te verminderen. De competitie voor financiering van onderzoeksprojecten blijft toenemen, terwijl het percentage voorstellen dat daadwerkelijk gefinancierd wordt, tegelijkertijd daalt. Dit is een probleem voor onderzoekers en onderzoeksfinanciers, in binnen- en buitenland. Bij gebrek aan voldoende middelen zijn wetenschapsfinanciers genoodzaakt om onderzoeksvoorstellen van hoge kwaliteit af te wijzen.

NWO heeft de afgelopen maanden overlegd met Nederlandse wetenschappers, kennisinstellingen en zusterinstellingen in het buitenland over hun ervaringen en mogelijke oplossingen.

Tijdens de Nationale werkconferentie over aanvraagdruk in april van dit jaar, bleek dat veel betrokkenen van mening zijn dat universiteiten het personeelsbeleid meer in eigen hand moeten nemen. De honorering door NWO is te vaak doorslaggevend voor een wetenschappelijke carrière. Daarom moeten de universiteiten en NWO meer gaan samenwerken. Universiteiten moeten actiever een beleid voeren, waarbij ze stimuleren dat alleen kansrijke wetenschappers aanvragen bij NWO indienen met een onderzoek dat past bij de prioriteiten van de instelling. NWO zal andersom de instellingen meer inzicht geven over de beoordeling van de ingediende projectvoorstellen. Dit maakt het voor de universiteiten mogelijk om selectiever te werk te gaan om de beste onderzoekers en consortia aanvragen te laten indienen bij NWO.

Een andere maatregel die NWO zal nemen is het uitstellen van calls waarvan NWO verwacht dat het honoreringspercentage minder dan 25% zal zijn, totdat er voldoende middelen beschikbaar zijn. Voor welke calls dit precies zal gelden, wordt nog uitgewerkt. De Vernieuwingsimpuls zit daar in ieder geval niet bij, want hiervoor worden specifieke maatregelen getroffen.

Sommige wetenschappers en Colleges van Bestuur van de Nederlandse universiteiten zijn voorstander om de call for proposals van de Europese ERC en de Vernieuwingsimpuls op elkaar af te stemmen. NWO gaat een deel van de middelen van de Vernieuwingsimpuls reserveren om onderzoekers die excellent scoren bij ERC Starting Grant en ERC Consolidator Grant - maar ondanks dat, geen honorering krijgen – alsnog te honoreren. Voorwaarde is wel dat ze niet voor beide programma’s tegelijk een aanvraag indienen. Als ze in dat jaar ook een aanvraag hebben ingediend voor de Vernieuwingsimpuls, geldt echter wel de beoordeling van de Vernieuwingsimpuls. Het voordeel is dat onderzoekers dan slechts één aanvraag hoeven te schrijven.

Een andere maatregel is dat NWO een nieuw toetsingscriterium gaat invoeren. Naast kwaliteit en past performance moet er een inbeddingsgarantie afgegeven worden vanuit de universiteit. Hiermee tonen de instellingen hun commitment voor inbedding en uitvoering van het project in hun organisatie. NWO wil daarmee dat wetenschappers eerst aansluiting zoeken bij een universiteit en dan pas een aanvraag indienen bij NWO.

De Tweede Kamer heeft vorig jaar een motie aangenomen die NWO oproept om te experimenteren met een alternatieve vorm van onderzoeksbeoordeling. NWO zal gehoor geven aan deze motie en een experiment opstarten met het ‘sand pit’-model voor een beperkt aantal financieringsinstrumenten dat zich hiervoor leent. Een commissie gaat bij dit model in gesprek met een aantal consortia om de beste ideeën, expertise en faciliteiten bij elkaar te brengen.

Andere experimenten, zoals het Self Organized Fund Allocation model (SOFA) waarbij wetenschappers onderling zelf geld verdelen, worden niet uitgesloten. Een dergelijk experiment vereist wel een substantiële inzet van middelen en wordt vooralsnog gezien als prematuur, omdat er nog belangrijke vragen openstaan. NWO zal daarom nader onderzoek laten doen door een aantal promovendi om deze vragen te beantwoorden en om te onderzoeken of dit model bruikbaar is voor specifieke doeleinden binnen NWO.